Literatura nobel sariak euskaraz

Zabalik dago aurtengo Jokin Zaitegi bekara aurkezteko epea (azaroaren 16tik abenduaren 20ra). Berandu dakargu gaia blogera, beraz espero dut parte hartzeko gogoz zebilen jendeak informazioa zuzen eta garaiz ibili den iturriren batetik (EIZIE edo Elkar web-orrietan ikus ditzakezue deialdiaren nondik norakoak) jasoko zuela. Ondorioz, gaurkoan lehiaketaren oinarrietan zentratu beharrean, egitasmoaren helburu eta lorpenei begiratzen saiatuko naiz, betiere nire susmo eta ideietan oinarrituz, galderak eginez eta erantzunak bilatuz.

Orojakintasunetik apur bat hurbilago

Itzuliaren itzuliaz mila gauza ikasi dut. Batean agertu zaidan hitza hurrengorako apuntatu eta gogoratzen dut eta behin irakurritako informazioa barneratu egiten dut. Bestela inolaz ere irakurriko ez nituzkeen gaiak irakurri ditut eta horien inguruan datu zeharo kuriosoak azaltzeko gai nintzateke, agian. Halere, badakit horiek aurretik jakin izan banitu itzulpen lana askoz errazagoa izango litzatekeela, izan ere, itzultzaile eta interpreteak gizaki orojakileak gara izan beharko genuke.

Txikitasunetik sareari begira (Lander Arbelaitz)

Hilaren 19an, Euskarabildua jardunaldia antolatu zuten Donostiako Koldo Mitxelenan. Lau ponentzia eta hiru bideo labur eskaini zituzten euskara eta teknologia berrien inguruan, zein baino zein interesgarriagoak. Guk Lander Arbelaitzen hitzaldia aukeratu dugu Itzulingurukara ekartzeko: Txikitasunetik sareari begira.

Zaku bete hitz (Wordnik)

Wordreference eta The free dictionary lankide bikainak ditudan arren, batzuetan labur gelditzen zaizkit. Halaxe gertatu zitzaidan pasaden astean, 452ºF aldizkarirako artikulu bat itzultzen ari nintzela. Oraindik teorikoen artean eta aldizkari berezituetan baino agertzen ez  ziren hainbat hitzekin egin nuen topo, eta haien esanahia azalduko zidan web guneren baten bila, sarean dohainik erabiltzeko hiztegi bat aurkitu nuen: Wordnik.

"Aldibereko interpretazio praktikak" ikastaroa

Askok jakingo zenuten bezala, urriko lau egunetan EIZIEk "Aldibereko interpretazio praktikak" izeneko ikastaroa antolatu du, eta bertan izateko aukera izan dut beste hamar bat lagunekin batera. Eskolak Euskal Herriko Unibertsitatean izan ziren, Gasteizko Letren Fakultateko interpretazio laborategietako batean. Irakasleak, ofizioko bi aditu: Jaione Arregi eta Idoia Gillenea.

SOS LAGUNTZA!

Krisia gora eta krisia behera: langabezia tasa altua dagoela, gazteok lana aurkitzeko beste inork baino zailtasun gehiago ditugula, zergak igo direla…

Halere, garai honetan badira/bagara, itzultzaile izan nahi duen gehiengoaren legez, bere/gure kontura lan egiten hastera “ausartzen” direnak/garenak. “Ausartu” ez, ausartu! Ze koño! Ez delako erraza hasiberria izan eta horrek dakartzan gastuei aurre egitea, edo aurre egitea baino, horiek ordainduta gero beste ezertarako nahikorik izango duzun jakitearen ezjakintasuna sufritzea. Horiek dira krisiaren ajeak…

Baina, lasai, ekonomia sustatu-bultzatu-piztu-indartzeko politikarien neurri zoragarrien artean, badira nonbait probetxuzkoak direnak. Gutxienez esperantza izpi txiki bat erakutsi didate, kasu honetan, foru aldundiek ematen dituzten autonomoentzako diru-laguntzek (itzuli beharrik gabekoak, ez finantzazioa).

TED: Ideas worth spreading

Gaurkoan, TED izeneko egitasmo bati buruz hitz egin nahi dizuet. Irabazi asmorik gabeko talde hau 1984an sortu zen, teknologiaren, entretenimenduaren eta diseinuaren arloko jendeari haien ideiak zabaltzen laguntzeko helburuarekin. Urtean zehar munduko hainbat txokotan biltzarrak antolatzen dituzte eta, haietan, hainbat gonbidatuk 18 minutu dituzte (gehienez ere) euren ideiak, ekimenak eta proiektuak aditzera emateko.

 

Inma Errea: "Merezi al du itzultzea?"

Inma Errea itzultzailea da Iruñeko Udalean. Hari egindako elkarrizketa bat argitaratu dute Argia aldizkarian, eta interesgarria iruditu zaigu "merezi al du itzultzea?" galderari eman dion erantzuna:

“Edozein hizkuntza izanda ere, komunikazioa beti da onuragarria. Gure hizkuntza erabiltzeko eskubidea edo betebeharra daukagu. Etortzen baldin bada errusiar bat, esaten dugu: ‘Honi itzuli behar diogu’. Bale, baina euskaldunekin, katalanekin edo galegoekin tranpa egiten da. ‘Zertarako itzuli? Egiten ahal du gaztelaniaz!’. Hori bera esaten dutenak joaten dira Estatu Batuetara eta han errebindikatzen dute gaztelania kontuan hartzea. Kontraesana da. Han ingelesek gaztelania kontuan hartzea nahi duzu eta hemen ez, hemen zuen menpean daudenek gaztelaniaz egin behar dute. Kontu horiek ez dira hizkuntzaren alorrekoak, baizik eta politikoak.

Bestalde, hizkuntzen arteko zubiak lortzeko egiten dena garesti edo merke izan, demokraziaren aldekoa da. Nahiago dut neurri horiek hartzea eta kolokan jartzen dut, esate baterako, kongresuan jakuzzia izatea. Uste dut demokratikoagoa dela hizkuntzen arteko zubiak egiten gastatzea jakuzzietan baino”.

Inmak Iruñeko Udaleko itzulpengintzaz dioena jakin nahi baduzue, hona hemen elkarrizketa osorako lotura: http://www.argia.com/argia-astekaria/2334/inma-errea.

ORCIT eta Linkterpreting

Interpretazioan trebatzeko esku-eskura ditugun bi baliabide aurkeztu nahi dizkizuegu oraingoan. Bata nahiko berria da, duela aste batzuk ireki baitzen, baina besteak badaramatza dagoeneko hainbat hilabete sarean. ORCIT eta Linkterpreting webguneez dihardut. Ikus dezagun zer duen bakoitzak eskaintzeko

http://translation-blog.trustedtranslations.com/consecutive-interpretation-2010-05-07.html

Free as in freedom - software librearen lau harribitxi

Egia esan duela gutxi hasi naiz software librea erabiltzen. Apurka-apurka hasi naiz saltzeatzen, eta oraindik Windows-ek eta Microsoft-ek nire ordenagailuan leku handia (handiegia agian) hartzen duten arren, banoa pixkanaka pixkanaka mundu berri hori deskubritzen.

Halere, oraingo honetan ez nator software librea zein zoragarri denari buruzko parrafada bat kontatzera. Nahiko argi dago:

•  Librea da, ez du menpekotasunik sortzen.
• Doan da, beraz guztion eskura dago.
• Irekia da, hortaz edonork molda dezake (bai eta itzuli ere).

Iruzurgileak edonon

Aste batzuk dira itzulpengintzarekin loturiko iruzur kasu bat argitara atera zela. Hainbat egunkaritan esan dutenez, Bartzelonako bikote bat hamar urtetan zehar ibili da Estatu osoko (eta baita atzerriko) itzultzaileei iruzur egiten. Bitartekaritza-enpresa baten itzalean, hainbat itzultzailerekin kontaktuan jartzen ziren, eta dokumentu batzuk itzultzeko eskatzen zieten. Arazoa itzultzaile horiek egindako lanaren ordaina kobratzen saiatzean sortzen zen, bezeroarekin kontaktuan jartzen ahalegintzean, existitzen ez zela edo itzulpen horiei buruz ezer ez zekiela deskubritzen baitzuten. Albiste osoa irakurri nahi izanez gero, hona hemen La Vanguardiak esandakoa:

http://www.lavanguardia.com/local/barcelona/20120530/54301012551/detienen-en-barcelona-a-los-responsables-de-una-empresa-por-estafar-a-traductores.html#.T8XSzKGdsXY.twitter

Elearazi blogaren sortzaileak Hamaika Telebistan

Orain dela hilabete pasa egin zieten elkarrizketa Hamaika Telebistan Danele Sarriugarte eta Garazi Arrulari, Elearazi blogaren sortzaileei.

Badira bost hilabete bloga sortu zutenetik, eta gehienbat sorkuntza lanen itzulpenei eta haien inguruko hausnarketei buruz jarduten dute. Itzulpengintzaren munduko aditu eta arituei egindako elkarrizketak ere aurki daitezke euren blogean.

EIZIEren aurkezpen-hitzaldiaren kronika

Joan den asteazkenean, EIZIEk hitzaldi bat eman zuen Gasteizko Letren Fakultatean. Iñigo Errasti, Itziar Otegi eta gure blog-kide Teresa Pradera izan ziren hizlariak, eta, itzulpengintzan eta interpretazioan izan dituzten esperientziak kontatzeaz gain, elkartearen nondik norakoez eta ikasketak amaitutakoan jarrai ditzakegun bideez ere hitz egin ziguten. Hirurek argi utzi zuten EIZIEko kide izatea zein onuragarria den itzultzaile- eta interprete-lanetan aritzeko, eta bazkide egitera animatu nahi izan gintuzten entzuleok. Halaxe bukatu zuen Iñigo Errastik hitzaldia: “animatu eta egin kide!”

Graduondoko berria: Itzulpengintza eta Teknologia

Aspalditik zebilen hor zehar EHU itzulpengintzari buruzko graduondoko bat prestatzen ari zelako zurrumurrua. Bada, badirudi onartu dutela azkenean: Itzulpengintza eta Teknologia. Internet bidez egingo omen da eta datorren urtetik aurrera jarriko da martxan.

EIZIEren hitzaldia Gasteizko Letren Fakultatean

Datorren asteazkenean, maiatzaren 16an, EIZIEk hitzaldi bat prestatu du Gasteizko Letren fakultatean,13:00etan. Ekitaldiaren helburua elkartearen nondik norakoak ikasleengana hurbiltzea da (nor izan daiteke elkarteko kide? Zer lan egiten du elkarte honek? Zer eskaintzen du?...). Horrez gain, hainbat arlotan itzultzaileen lana nolakoa den bertatik bertara ezagutzeko aukera ere izango dugu.

Lan horretan Iñigo Errasti eta Itziar Otegi arituko dira, biak ala biak esperientzia handiko itzultzaileak, eta nola ez, EIZIEko kideak.

Munduko hizkuntzarik zailena

Bai, ulertzen dut gure hizkuntza ikastea horrenbeste kostatzea. Izan ere, berezia da gure hizkuntza, inondik ere. Berezia eta zaila. Bazenekien esanahi bat baino gehiago duten hitz mordoa ditugula? Gainera, erregistro mailaren arabera ere ez dugu hitz bera erabiltzen. Adibidez, hitz batek hiru aldaera eduki ditzake, batzuk formalagoak eta beste batzuk lagunartekoagoak. Ah! Eta badakizu zer gehiago? Esamoldeak. Halako pila bat ditugu gure hizkuntzan. Bai. Benetan oso hizkuntza zaila da gurea. Denetan zailena, hori diote.

Ikasten jarraitu nahi?

Ikasturtea amaitzeko bi hilabete besterik falta ez direnez, zuetako asko datorren urtean zer egin pentsatzen ariko zarete. Ikasten jarraitzeko asmoa baduzue, hona hemen master batzuei buruzko informazio pixka bat.

Espezializatu behar al dugu?

Urtero 1000 ikasle inguruk lortzen dute itzulpengintza eta interpretazioko lizentziatura Espainiar estatuan (asko ez dira itzulpengintzan jardungo). Eta horri dagoeneko lanean urte luzez aritu diren eta, argi dago, guk baino askoz eskarmentu handiagoa duten hainbat eta hainbat itzultzaile gehitu behar dizkiogu. Guztira, gutxi gorabehera: itzultzaile asko eta asko eta asko. Hortaz, nola egin gure bidea?

Zeinu hizkuntzari (edo zeinu hizkuntzei) buruzko bloga

 

Sarrera laburra da hau, aurkitu berri dudan blog baten berri emateko. "Milmariposas" du izena, eta zeinu hizkuntzen inguruko gaiak jorratzen ditu. Euskal Herriko Unibertsitateko ikasle ohi batek egina da, gainera.

Ahozko hizkuntzetan murgilduta bizi garenoi ere sarri ahazten zaizkigun hizkuntza horiei buruz gehiago jakiteko leku ona.

Interpretazioan trebatzeko: La Laguna

Ez nator masterra aurkeztera, izan ere, guztiok jakingo duzue La Lagunako unibertsitatean egiten dela Espainiako interpretazio masterrik garrantzitsuenetariko bat. 

Bertako irakasle den Michelle Hof-ek (The Interpreter Diaries) aurkeztuko dizue bideo labur batean.

Informazio guztiz interesgarria  Masters in Conference Interpreting (MIC) ikasi nahi duenarentzat.

Gernikan interpreteak behar dira

Aste santuan atseden pixka bat hartu ondoren, hemen gatoz berriz itzulpengintzaren inguruko albiste eta kontu gehiagorekin. Gaurkoan, itzul posta zerrendan agertutako deialdi baten berri eman nahi nizueke. Giro nahiko informalean interprete lanetan aritzeko jendea behar dute Gernikan, apirilaren 28an eta 29an, euskaratik gaztelerara interpretatuko duena. Hala zioen itzuleko mezuak:

"Faire passer le message", interpretazio ikasketetarako sarrera proba

Berriz ere interpretazio kontuekin gatoz. Oraingoan bideorik ez, ordea, neure bizipenak baizik. Aurreko astean Genevako Unibertsitatean interpretazio ikasketak egiteko sarrera probak egin nituen, eta zertan diren partekatu nahiko nuke zuekin, norbaiti interesatuko zaiolakoan.

Idatzizko azterketa da egiten den lehena, eta, hori gaindituz gero, ahozkoa. Nik idatzizkoaz bakarrik jardungo dut hemen.

“Gaur, informatizatuta ez dagoen hizkuntza, hizkuntza hil bat da”

“Gaur, informatizatuta ez dagoen hizkuntza, hizkuntza hil bat da”

Horiek izan ziren Juan Alberto Alonsoren hitzak otsailaren 28an Bilbon egin zen ekitaldian, edo hobeto esanda, hark sortutako gaztelania>euskara itzultzaile automatikoarenak, benetako hitzak “hoy, una lengua que no esté informatizada, es una lengua muerta” izan baitziren. Itzultzaile automatiko hori Eusko Jaurlaritzak finantzatu du (500.000€ baino gehiago inbertitu dira proiektu horretan), eta euskara munduko beste edozein hizkuntzaren parean jartzea dute helburu tresna berri honekin, euskara mundura zabaltzea, alegia.

Ala Zenkovich, politikari hegoamerikarren interprete

Azken aurkikuntza, beste bideo bat. Aurkikuntza berria, baina aspaldikoa. Duela urte pare bat RT kate errusiarreko A solas saioan (bai, katea errusiarra da, baina gaztelaniaz [ere] egiten dituzte saioak) Ala Zenkovich-i egindako elkarrizketa da. 

Besteak beste, Txile, Nikaragua eta Mexikoko presidenteentzat egin du lan interprete gisa, baina, elkarrizketa honetan, Venezuelako presidente den Hugo Chavez-entzat egindako lanaz, eta harekin izandako harreman bereziaz egingo digu berba gehienbat, izan ere, Zenkovichek asko miresten du, antza.

Qui va traduir el llibre?

ACECek (Kataluñako idazleen elkarteak) ekimen polit bat jarri du abian. Komunikabideetan liburu bati buruz hitz egitean itzultzailearen izenik aipatzen ez bada, iruzkin bat gehitzea proposatzen du: Qui va traduir el llibre? (nork itzuli du liburua?) 

Ondo legoke euskaraz ere beste horrenbeste egitea. Hortxe Itzulingurukideon proposamena!
 

http://www.acec-web.org/cat/oo.asp?art=747.

Azkarragoak omen gara

Aski ondo ezagutzen ditugu bi hizkuntza txiki-txikitatik hitz egitearen onurak. Baina uste genuen baino askoz ere alde on gehiago ditu: azkarragoak omen gara.

Master eguna EHUn

EHUk antolatzen dituen masterrei buruzko jardunaldia dago iragarrita ostiral honetarako (martxoak 23). Bilboko UPV/EHUren Bizkaia Areto berri-berrian egingo da, Abandoibarran. Helburua, lizentziako edo graduko azken urteetan dauden ikasleei (edo ikasketak bukatu dituztenei) euskal unibertsitateak zer aukera eskaintzen dituen jakitera ematea da, ostiralean bertan irekiko baita masterretan izena emateko epea.

Found in Translation

 Berlineko kaleak eta tren estazioak iragarki koloretsuz josita daude urtarriletik: Found in Translation. Gertutik begiratuta, izenburuaren azpiko iruditxoak Tintinen komikietako binetak direla ikus daiteke, eta azpian “Deutsche Guggenheim” dagoela idatzita. Kartela lehen aldiz ikusi nuenean, ez nion izenburuari erreparatu, eta Hergé-ren komikiei buruzko erakusketaren baten iragarkia izango zela pentsatu nuen. Informazio pixka bat bilatu ostean, ordea, konturatu nintzen erakusketa itzulpengintzaren ingurukoa zela. Interesgarria iruditu zitzaidanez, pentsatu dut zuetako batzuei ere gustatuko zitzaizuela itzulpengintza museo batean nola irudikatu duten jakitea.

Interpretazioa ere bai

Blog honek interpretazio kontuei eskainiko dien tartetxoari hasiera emateko, pentsatu dut ondo etorriko zaigula dagoeneko sarean dagoenari erreparatzea. Sekulako ilusioa egingo lidake ezagutzen ez duzuen bideo edo blog super-interesgarriren bat aurkituko bazenute sarreratxo honetan, baina nago gehienok entzutez behintzat ezagutzen dituzuela segidan datozenak.

Ready, steady... GO!!

Abian da Itzulinguruka! Ongi etorri!

Itzulpengintza eta interpretazioari buruzko bloga duzu hau eta, izenak dioen bezalaxe, gure lanbidearekin zerikusia duten kontuen inguruan arituko gara gora eta behera.